(Hadalsame) 08 Nof 2022 โ ๐ ๐ฎ๐ฎ๐น๐บ๐ฎ๐ต๐ฎ๐ป ๐๐ฎ๐ ๐ฎ๐ฎ๐ป ๐ฏ๐ฎ๐ฑ๐๐ฎ๐ฑ๐ฎ๐ ๐ถ๐๐๐ถ๐ฐ๐บ๐ฎ๐ฎ๐น๐ธ๐ฎ ๐บ๐ถ๐ฟ๐ฎ๐ต๐ฎ ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ, ๐ต๐ฎ๐ฑ๐ฑ๐ฎ๐ฏ๐ฎ ๐ฑ๐ฎ๐ฟ๐ฎ๐ฎ๐๐ฎ๐ฎ๐ฑ ๐ฎ๐ฎ๐ป ๐๐ผ๐ผ ๐ฎ๐ธ๐ต๐ฟ๐ถ๐๐ฒ๐ ๐ฎ๐๐ฎ๐ฎ ๐๐ฎ๐ ๐ฎ๐ฎ๐ป ๐ธ๐ฎ ๐๐ผ๐ผ ๐ฐ๐ฎ๐น๐ฎ๐ฎ๐บ๐ฎ๐ฑ๐ฒ๐ฒ๐๐ฒ๐ 7- ๐ณ๐ฎ๐ฎ’๐ถ๐ถ๐ฑ๐ผ ๐ผ๐ผ ๐น๐ฎ๐ด๐ฎ ๐ต๐ฒ๐น๐ผ ๐ถ๐๐๐ถ๐ฐ๐บ๐ฎ๐ฎ๐น๐ธ๐ฎ ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ.
โข ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ waxaa ka buuxo saliid caafimaadka u fiican, 90% saliidaas waxay ka samaysan tahay waxa loo yaqaano ๐๐ฎ๐๐๐ ๐ฎ๐ฐ๐ถ๐ฑ, saliidda ka samaysan walxahaan faa’ido ayaa ugu jirto bini’aadanka, maxaa yeelay unugayda jirka oo idil waxaa laga sameeyaa badankood maadadaan. Dufanka kale markii uu qofka cuno waa in jirka uu kala soocaa ama la kala saaraa, laakiin dufanka ๐๐ช๐ข๐๐๐๐ markii jirka uu galo, waxaa toos loo geeyaa beerka si tamar ahaan loogu isticmaalo, markii dufanka ๐๐ช๐ข๐๐๐๐ tamar ahaan loo keydiyo waxay daawo u tahay cudurka lalleemada.
โข Waxaa jira qabaa’ilo daga qeyb ka mid ah wadanka New Zealand oo loo yaqaano “Tokelauans”, cilmibaaris lagu sameeyay qawmiyadaas waxaa la ogaaday in aanan lagu arkinba xanuunka wadna qabadka ama “heart attack” kaasoo ka yimaado xiddada wadnaha oo xirmo, sababtuna waxay tahay in cunnada ay cunaan 60% uu yahay geedka ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ.
Waxaa kaloo diraasadaan sii xoojisay cilmibaaris lagu sameeyay qabiil kale oo daga “Papua New Guinea” oo loo yaqaano “Kitavans” iyagane laguma arag wax wadna xanuun ama stroke qabo, sababtuna waa geedka ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ, sidaas awgeed cunistiisa oo la badsado wuxuu nadiifiyaa marinnada dhiigga si uu uga hortago xinjir ku guntanto ama dufan xirto, sidaasne wuxuu ku yareeyaa halista wadna-qabadka iyo cudurka stroke-ga.
โข ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ wuxuu ka mid yahay geedaha fara ku tiriska ah ee baruurta gubo sidaasne ku yareeyo cayilka, waxaa jirta diraaso ku talisay in haddii la qaato 15 illaa 30 gram oo ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ผ maalintii in ay gubayso 120 kalari oo jirka ka mid ah, haddii aad rabtid in aad baruurta iska ridid, ku dadaal cunista qumbaha adigoo ka fogaado daawooyinka waxyeellada badan oo la sheego in cayilka lagu yareeyo.
โข ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ waxaa ku jiro aashito loo yaqaano “Lauric Acid” aashitadaan ama dheecaankaan wuxuu awood ๐๐ฒ๐ฏ๐ฏ๐ฒ u siiyay inuu dilo jeermiska noocyadiisa kala duwan sida bakteeriyada, fayraska iyo fangaska. Jeermisyada ay maadadaan disho waxaa ka mid ah bakteeriyo khatar badan oo loo yaqaano “Staphylococcus Aureus”, sidaas daraadeed dadka uu ku soo laalaabto cudurka ka-soo-baxa ama nabraha caabuq leh ee maqaarka ka soo baxo waa in ay badsadaan cunista ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ.
โข ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ wuxuu kobciyaa dhambaallada maskaxda wuxuuna yareeyaa halista qallalka, sidaas daraadeed dadka qaba cudurka qallalka wuxuu qumbaha ka caawin karaa inuu yareeyo qallalka iyo dhicista, waxaana arrintaa lagu arkay cilmibaaris lagu sameeyay carruur qabtay cudurka qallalka oo cunno looga dhigay ๐บ๐ถ๐ฟ๐ฎ๐ต๐ฎ ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ, carruurtaas waxaa ka mid ahaa kuwo daawada xitaa ay kontarooli waysay qallalka.
โข Sida aan kor ku soo xusay, ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ wuxuu yareeyaa halista cudurka kolestaroolka ama dufanka dhiigga, kaasoo dowr weyn ka ciyaaro in xididdada wadnaha ay xirmaan khaas ahaan dadka qabo cudurka macaanka.
โข Saliidda ๐ค๐๐บ๐ฏ๐ฎ๐ต๐ฎ waxay faa’iido badan u leedahay tinta.
W; D: Maxamed Abuukar Ma’da
Hadalsame Media
